Έννοια
Η λέξη προσευχή είναι συνδυασμός των λέξεων «πρός» και «εὐχή».
Η λέξη «εὐχή» σημαίνει κάνω μία "ευχή", ή λέμε πήγαινε στην ευχή μου (στα καλά του Θεού), ή σου δίνω τις ευχές μου· και η άλλη έννοιά της είναι το "τάξιμο" ή αλλιώς "τάμα" κατά την αρχαία ελληνική έννοια.
Το ρήμα εύχομαι, από το «εὐχή», χρησιμοποιείται στις ημέρες μας όταν δίνουμε ευχές σε κάποιον. "Σου εύχομαι να ζήσεις 100 χρόνια"! "Σας εύχομαι να ευτυχήσετε"!
Η πρόθεση «πρός», όταν μπαίνει μπροστά από τη λέξη «εὐχή», γίνεται «προσευχή», από το οποίο βγαίνει και το ρήμα «προσεύχομαι».
Όταν μιλάμε για αυτό το ρήμα, αναφερόμαστε στο Θεό. Διότι σ᾿ αυτόν προσευχόμαστε. Άρα, προσεύχομαι θα πει, εύχομαι προς το Θεό, με την πρώτη έννοια της λέξης που αναφέραμε παραπάνω στη δεύτερη πρόταση.
Τι προσευχόμαστε
Κυρίως όταν προσευχόμαστε εννοούμε ότι έχουμε κάποια αιτήματα, και θέλουμε να τα εκφράσουμε στο Θεό. Όπως για παράδειγμα, ένα πράγμα που θέλουμε όλοι, είναι να είμαστε υγιείς και να κάνουμε μία καλή οικογένεια. Ένα άλλο πιο σημαντικό από αυτό, είναι να εισέλθουμε στη βασιλεία του Θεού, γιατί και είπε ο Κύριος: ζητάτε πρώτον τη βασιλεία του Θεού και τούτα όλα θα σας προστεθούν.
Ο όρος προσευχή όμως, εφόσον αναφέρεται προς το Θεό, έρχεται και αποκτά και έναν άλλο όρο στη λέξη, όπως έχουμε συσχετίσει αυτή τη λέξη και σήμερα, μαζί με άλλες έννοιες· όπως 1) ευχαριστία· ένας λόγος προσευχής λοιπόν, είναι να δώσουμε ευχαριστία στο Θεό, να τον ευχαριστήσουμε δηλ. για τα δώρα που μας έχει χαρίσει, όπως είναι αυτό της ζωής, και που μας κρατά ζωντανούς κάθε μέρα. β) Δοξολογία. Άλλος λόγος είναι για να τον δοξάσουμε για τη μεγαλοπρέπειά του και για τα δώρα που μας έκανε, και εκτός από ευχαριστία, να κάνουμε και δοξολογία. γ) Συγχώρεση. Να ζητήσουμε από το Θεό να συγχωρέσει τις αμαρτίες μας, τα λάθη μας, τις αδικίες μας. Ζητάμε λοιπόν και συγχώρεση, το οποίο είναι ένα από τα πιο βασικά θέματα που έχουμε να κάνουμε στην προσευχή. Με την προϋπόθεση πάντα, να μην τα ξανακάνουμε· αλλά και αν συμβεί να τα ξανακάνουμε άθελά μας, πάλι ζητάμε συγχώρεση. δ) Παρηγόρηση. Σ᾿ αυτόν τον οποίο πιστεύουμε, τυχαίνει να είναι ο Θεός της παρηγοριάς. Έρχεται λοιπόν και μας παρηγορεί ο Θεός επειδή ίσως νιώθουμε θλίψη και στενοχωριόμαστε για κάποια γεγονότα ή πράγματα τα οποία μας έχουν συμβεί ή που έχουμε προκαλέσει σε άλλους και μετανιώνουμε, ή κ.α. Ο τρόπος παρηγοριάς του Θεού μπορεί να είναι άμεση, ή έμεση με κάποια ανταπόδοση, π.χ. όταν νηστεύουμε και πενθούμε για κάτι (μακάριοι οι πενθούντες, διότι αυτοί θα παρηγορηθούν). ε) Εκζήτηση. Πρέπει να θέλουμε να αντικρίσουμε το πρόσωπο του Θεού ή, το Θεό στη ζωή μας. Πρέπει να εκζητάμε το Θεό να είναι κάθε μέρα στη ζωή μας για να ευοδώνεται η ζωή μας και το περπάτημά μας ως χριστιανοί. στ) Αιτήματα. Τα αιτήματα ποικίλουν· μπορεί να είναι από ένα σύζυγο, ένα φίλο αδερφικό, ή τον ίδιο τον Κύριο (εκζήτηση), ή μπορεί να είναι μία προσευχή ή πολλές για άλλα πρόσωπα, διότι ένας χριστιανός προσεύχεται και για τους άλλους, και ακόμα και για εκείνους που θεωρούνται εχθροί του, αν και, ο χριστιανός δεν θεωρεί κανέναν εχθρό, διότι πολύ απλά προσεύχεται γι᾿ αυτόν και τον αγαπάει (ἐγὼ δὲ λέγω ὑμῖν, ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν καὶ προσεύχεσθε ὑπὲρ τῶν διωκόντων ὑμᾶς).
Προϋπόθεση
Η προϋπόθεση για να προσευχόμαστε στο Θεό και να εκφράζουμε τα αιτήματά μας και να ζητήσουμε συγχώρεση, είναι να έχουμε συγχωρέσει και εμείς πρωτίστως τους ανθρώπους που μας έχουν αδικήσει ή αν κάτι οφείλουμε να αποδώσουμε πίσω, είτε μία συγνώμη, είτε αυτά είναι κάποια πράγματα υλικά, είτε να λύσουμε παρεξηγήσεις, διότι είπε ο Κύριος, "εάν δεν συγχωρέσετε στους ανθρώπους τα παραπτώματά τους, δεν θα συγχωρέσει και σε σας τα παραπτώματα ο Πατέρας σας", και το αντίστροφο.
Το Πάτερ ἡμῶν
Πατέρα μας, εσύ που είσαι στους ουρανούς, ας αγιαστεί το όνομά σου, ας έρθει η βασιλεία σου, ας γίνει το θέλημά σου, όπως στον ουρανό, και επί της γης· τον άρτο (ψωμί, φαγητό) μας τον ουσιώδη δώσε μας σήμερα, και συγχώρεσέ μας τις αμαρτίες μας, όπως και εμείς συγχωρέσαμε αυτούς που αμάρτησαν σε μας· και μη μας φέρεις σε πειρασμό (μην επιτρέψεις να μας πειράξει ο διάβολος), αλλά ελευθέρωσέ μας από του κακού.
Πως προσευχόμαστε
Με το πνεύμα και με αλήθεια. Χωρίς πολλά φλύαρα λόγια, λέγοντας αυτά που θέλουμε να πούμε. Διότι ξέρει ο Πατέρας ποιων έχουμε ανάγκη προτού να του ζητήσουμε. Προσευχόμαστε από μέσα μας ή και φωναχτά, όπως νιώθει και θέλει να εκφραστεί ο καθένας. Αλλά ο καλύτερος τρόπος είναι να εισέλθουμε στο δωμάτιό μας και να κλείσουμε την πόρτα και να προσευχηθούμε στον Πατέρα μας στα κρυφά, και ο Πατέρας μας που βλέπει στα κρυφά να μας ανταποδώσει.
Μία προσευχή δεν χρειάζεται να γίνεται με παπαγαλία ή να έχουμε μάθει ένα ποίημα απ᾿ έξω και να το απαγγέλουμε συνέχεια. Αλλά πρέπει να λέμε αυτά που αισθανόμαστε την κάθε ημέρα. Όπως για παράδειγμα:
Πατέρα μου, σε ευχαριστώ για σήμερα που είμαι καλά, σε ευχαριστώ για τους συγγενείς μου (ή τους φίλους μου, ή που έχω εσένα στη ζωή μου)· ας έχει δόξα το Άγιο όνομά σου. Σε ευχαριστώ που έστειλες τον Υιό σου και σταυρώθηκε για μένα τον αμαρτωλό ώστε μπορώ να έχω πρόσβαση σε σένα. Σε ευχαριστώ Κύριε Ιησού Χριστέ για τη θυσία σου· το Άγιό σου Πνεύμα επιποθώ να μου χαρίσεις και να με κάνεις και εμένα παιδί σου, και να ετοιμάσεις και εμένα για τη βασιλεία σου. Σε παρακαλώ να αναλάβεις το υπόλοιπο της ημέρας (ή την ημέρα μου, εάν είναι πρωινή προσευχή), και να με φυλάξεις από κακό συναπάντημα. Ετοίμασε την καρδιά μου και φύλαξέ τη από κάθε λογής ακαθαρσίας, όπως υπερηφάνεια, μίσος, φθόνο, ψεύδος, αλλά να μου βάλεις στην καρδιά την αγάπη, ειρήνη, φιλανθρωπία, αλήθεια, να με κρατάς ταπεινό, και να μου δίνεις χάρη να εκτελώ το Άγιο θέλημά σου. Αύξησέ μου την πίστη, και δίνε μου τη δικιά σου σοφία και σύνεση. Ας έχει δόξα το όνομά σου και σε ευχαριστώ· αμήν.